महादेव गिरी
धनगढी, २४ भाद्र
शुक्ल तृतीयाका दिनमा मनाइने हरितालिका तीज पर्व आज महादेवको पुजा आराधाना गरी विभिन्न ठाँउ–ठाँउमा मनाइदै छ । भाद्र शुक्ल तृतीयामा व्रत बसी शिव पार्वतीको पुजा गरिन्छ । तीजको व्रर्त बसेमा घरपरिवार सुख शान्ति र कल्याणको प्राप्ति हुने धार्मिक बिश्वास रहि आएको छ । तीजको अर्थ र महिमा प्रस्तुत आफ्नै किसीमले गरेर बनाईन्छ । तीजमा नाचगाँन र पुजाआजा धुमधामका साथ मनाउदै छन् । हिन्दु धर्ममा मान्ने देशहरुमा यो प्रर्व बनाईने गरिन्छ । सत्य युगमा हिमालयकी पुत्री पार्वतीले गौरी धाटमा बसी तपस्या गरेर श्री महादेव पाउने बरदान पाएको विश्रासमा यो प्रर्व सरु भएको धामिर्क बिश्रावास छ ।
वरदान विपरित पार्वतीका पिता हिमालयले पार्वतीको ईच्छा विपरित विस्णु सित विबाह गरिदिन खोजेपछि उनले साथिहरुलाई आफ्नो समस्या सुनाईन र उनका साथिहरुले यो यस्तो कुरा सुनेपछि साथिहरुले उनलाई कसैले नदेखिने ठाँउमा लुकायर राखेको हो । साथीहरुले लुकाएकै ठाँउमा पार्वतीले निराहार व्रर्त गरी महादेवलाई पतिका रुपमा प्राप्त गरिन त्यसैले यसरी पार्वतीलाई हरण गरेको दिन भएकाले त्यही समयदेखी हरितालिका ९तीज०को व्रर्त सुरु भएको प्रचलन रहेको हो हरित र आलिका दुई शब्द मिलेर हरितालिका रहन गएको हो ।
आजको दिनमा महिला दिदीबहीनी हरेक ठाँउ–ठाँउमा हर्षउल्लास सार्थ शिव मन्दिरमा गएर बिहाना देखी पुजाआजा गर्ने प्रचलन छ भने महिला दिदीवहिनी एक आपसमा नाचगाँन साथै दिनभरी पानी समेत नखाएर व्रर्त बसेर साँझमा भगवान शिवको पुजा आजा गरेर नाचगान गरिने चलन रहेको छ । भोकभोकै बसेरपनि दिदीबहीनीसँग भोगको दुःख गीतको माध्यबाट गीत गाउने छरछिमेकी दिदी बहीनीहरु एक आपसमा जम्मा भएर गित गाउने नाचगान गर्ने र रातभर रमाईलो गर्ने चलन रहेको छ र टाढा टाढा आएकी दिदीबहिनी सुखदुखका कुरा गरेर यो प्रर्व मनाउने चलन रहेको छ । भने आफ्नो जन्म दिने आमा बुबा दाजु भाईदिदी बहिनी छाड्न बाध्य नारीहरुले तीजमा वर्ष भरिको सबै दुःख बिर्सीएर रमाईलो गर्छन् ।